La serie de artículos cuenta la historia de los habitantes de la Mancomunidad de Polonia y Lituania sármatas. Así que primero establezcamos quiénes eran los sármatas.

Los sármatas son:
a. Subcultura juvenil de la década de 1990
b. Pueblos antiguos que vivían en el Dniéper
c. La definición de la nobleza polaca en la era moderna (siglos XVI-XVIII)

Sarmaci czyli kto?
Cykl artykułów opowiada o mieszkankach i mieszkańcach sarmackiej Rzeczpospolitej. Na początku ustalmy więc, kim byli Sarmaci.

Sarmaci to:
a. Młodzieżowa subkultura lat 90. XX wieku
b. Starożytny lud zamieszkujący nad Dnieprem
c. Określenie polskiej szlachty w epoce nowożytnej (XVI-XVIII wiek)

RESPUESTA: b y c. Si elegiste la respuesta a, necesitarás algo de tutoría de los años 90. ¡Pregúntale a tu maestra si recuerda algo más de su juventud!

ODPOWIEDŹ: b i c. Jeśli wybraliście odp. a, to przydadzą się wam korepetycje z lat 90. Zapytajcie nauczycielkę, czy jeszcze coś pamięta z lat młodości!

Los antiguos sármatas eran un pueblo nómada que vivía en el río Dniéper en la actual Ucrania. Encontramos mención de ellos entre los historiadores romanos. Uno de ellos, Tácito, escribió en su obra emblemática “Germania”:

Dudo si clasificar a las tribus de los peucinos, wendos y fennes como germanos o sármatas. (…) Sin embargo, deberían ser clasificados como alemanes, porque construyen casas permanentes, llevan escudos, les encanta marchar a pie y son rápidos, y todo esto es diferente de los sármatas, que pasan su vida en carros y caballos.

La descripción muestra que los sármatas no tenían asentamientos permanentes: no construyeron ciudades ni pueblos. Viajaban a caballo y en carros. Se ganaban la vida realizando expediciones de saqueo. Además no eran muy guapos.

Starożytni Sarmaci byli ludem wędrownym, żyjącym nad Dnieprem, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Wzmianki o nich znajdujemy u rzymskich historyków. Jeden z nich, Tacyt, pisał w swoim wiekopomnym dziele „Germania”:

Waham się, czy plemiona Peucynów, Wenedów i Fennów zaliczyć mam do Germanów czy do Sarmatów. (…) Raczej jednak należy ich do Germanów zaliczyć, ponieważ budują stałe domy, noszą tarcze, lubują się w pieszych marszach i chyżości – a wszystko to odmienne jest u Sarmatów, którzy spędzają życie na wozie i koniu.

Z opisu wynika, że Sarmaci nie mieli stałych siedzib – nie budowali miast i wsi. Podróżowali konno i wozami. Utrzymywali się z wypraw łupieżczych. Poza tym, nie byli zbyt urodziwi.

Durante el Renacimiento (siglos XV-XVI), la nobleza europea leía obras antiguas y rastreaba con entusiasmo su ascendencia hasta los pueblos antiguos.

Se decía que los italianos descendían de los romanos, los franceses de los galos, los alemanes del pueblo germánico, los suecos de los godos y Húngaros de los hunos. Los lituanos eran los que tenían más imaginación y se consideraban descendientes de los troyanos descritos en la Ilíada de Homero.

¿Por qué la nobleza polaca prefería a los feos sármatas? ¡A pesar de su fealdad, eran extremadamente beligerantes! Desde el Dniéper debían dirigirse al Vístula y conquistar a los wendos (antepasados ​​de los eslavos) que vivían allí.

La nobleza, pues, era descendiente de los conquistadores, y los campesinos, descendientes de los conquistados.

Este mito justificaba un orden social en el que la nobleza gobernaba al campesinado.

W okresie odrodzenia (XV-XVI wiek) szlachta europejska zaczytywała się w starożytnych dziełach i chętnie wywodziła swoje pochodzenie od starożytnych ludów.

Włosi mieli pochodzić od Rzymian, Francuzi od Gallów, Niemcy od Germanów, Szwedzi od Gotów, a Węgrzy od Hunów. Najwięcej fantazji mieli Litwini, którzy uważali się za potomków Trojan opisanych w „Iliadzie” Homera.

Dlaczego polska szlachta upodobała sobie szpetnych Sarmatów? Mimo brzydoty byli niezwykle wojowniczy! Znad Dniepru mieli udać się nad Wisłę i podbić mieszkających tam Wenedów (przodków Słowian).

Szlachta była więc potomkami zdobywców, a chłopi – potomkami podbitych.

Mit ten uzasadniał porządek społeczny, w którym szlachta panowała nad chłopstwem.

Después de la Unión de Lublin, el mito de Sarmacia se extendió fácilmente al Gran Ducado de Lituania. Sin embargo, se transformó. El énfasis se ha desplazado de los ancestros comunes a la comunidad de valores. Todo noble de la Mancomunidad de Polonia-Lituania que defendía las libertades políticas y los privilegios de su clase era considerado sármata.

Los historiadores de aquella época utilizaban los términos Sarmacia y Rzeczpospolita como sinónimos. Nueve años después de la firma de la Unión de Lublin, se publicó en Cracovia un libro firmado por Alexander Gwagnin, oficial italiano al servicio de Polonia. Su título en latín cuando se tradujo al polaco fue: Descripción de la Sarmacia europea, que comprende: el Reino de Polonia, Lituania, Samogitia, Rutenia, Masovia, Prusia, Pomerania, Livonia y partes de Moscovia y Tartaria.

Po Unii Lubelskiej mit Sarmacji bez trudu opanował Wielkie Księstwo Litewskie. Został jednak przekształcony. Nacisk przeniesiono ze wspólnych przodków na wspólnotę wartości. Każdy szlachcic Rzeczypospolitej, który bronił politycznych swobód i przywilejów swojego stanu, był uważany za sarmatę.

Ówcześni historycy stosowali pojęcia Sarmacja i Rzeczpospolita jako synonimy. Dziewięć lat po podpisaniu Unii Lubelskiej ukazała się w Krakowie książka sygnowana przez Aleksandra Gwagnina, włoskiego oficera w służbie polskiej. Jej łaciński tytuł po tłumaczeniu na język polski brzmiał: Opis Sarmacji Europejskiej, na którą składają się: Królestwo Polskie, Litwa, Żmudź, Ruś, Mazowsze, Prusy, Pomorze, Liwonia oraz części Moskwy i Tatarii.