
Mexicano por el mundo / Meksykanin na świecie
Ismael Castro Delgado
¿Cómo comenzó tu aventura con los viajes?
Bueno mirando un poco al pasado, recuerdo cuando tenía 11 años, tomaba mi bicicleta y me iba lejos de casa, quería ver que había mas allá, tuve esa sensación de explorar el mundo (o lo que estuviera a mi alcance en ese momento) pero fue hasta que tuve la oportunidad de viajar con el equipo de ciclismo de mi ciudad cuando tenía 15 años, tuve esa sensación de libertad, curiosidad y hambre de viajar, creo que es algo que ya traigo desde muy pequeño.
Jak zaczęła się Twoja przygoda z podróżami?
Patrząc wstecz, pamiętam, że kiedy miałem 11 lat, wsiadałem na rower i jechałem daleko od domu – chciałem zobaczyć, co znajduje się dalej. Miałem w sobie tę chęć odkrywania świata (albo przynajmniej tego, co wtedy było w moim zasięgu). Ale to dopiero, gdy w wieku 15 lat miałem okazję podróżować z drużyną kolarską z mojego miasta, poczułem prawdziwą wolność, ciekawość i głód podróży. Myślę, że to coś, co noszę w sobie od najmłodszych lat.

¿Cómo fue tu primer viaje? ¿A dónde fuiste y qué te inspiró a hacerlo?
Si hablamos de mi primer viaje fuera de México, el primer destino fue Rumania en 2010, creo que después de tanto viajar dentro de México ya necesitaba explorar algo más allá, pero por algún lugar tenía que empezar, entre a páginas de internet y fue en una donde conocí a gente de Rumania que hablaba español, con el tiempo aprendí un poco del idioma y cuando recibí una invitación para ir a Rumania de una amistad de internet, pensé que esa era la señal para salir y conocer el mundo, pero ahora que lo pienso mejor, tal vez era el pretexto para viajar al extranjero.
Jak wyglądała Twoja pierwsza podróż? Dokąd pojechałeś i co Cię do tego zainspirowało?
Jeśli mówimy o mojej pierwszej podróży poza Meksyk, to był to wyjazd do Rumunii w 2010 roku. Po wielu podróżach po Meksyku czułem już potrzebę eksplorowania dalszych zakątków świata. Zacząłem więc szukać w internecie i natknąłem się na stronę, na której poznałem ludzi z Rumunii mówiących po hiszpańsku. Z czasem nauczyłem się trochę ich języka i kiedy dostałem zaproszenie od jednej z internetowych znajomych, pomyślałem, że to znak, by wyruszyć i poznawać świat. Teraz myślę, że to był może tylko pretekst, żeby w końcu wyjechać za granicę.

¿Cuándo visitaste Polonia por primera vez? ¿Por qué elegiste ese país?
Estuve por primer vez a inicios de Septiembre de 2010, sinceramente fui ahí por otra amistad que conocí en internet, como puedes ver soy muy de esas personas que va por el mundo confiando en todos y explorando, la primera vez que pise territorio polaco fue en un lugar llamado MIEDZYLESIE cerca de la frontera con República Checa, hice un viaje de 15 horas desde Praga hasta Poznan y en los múltiples transbordos, esa ciudad fue mi primer contacto con Polonia, aunque honestamente no salí de la estación de trenes, no quería perder mi próxima conexión a KATOWICE, WROCLAW y después a POZNAN.
Kiedy po raz pierwszy odwiedziłeś Polskę? Dlaczego wybrałeś właśnie ten kraj?
Po raz pierwszy byłem w Polsce na początku września 2010 roku. Szczerze mówiąc, przyjechałem tu za koleżanką poznaną przez internet – jak widać, jestem jedną z tych osób, które ufają ludziom i po prostu ruszają w świat. Pierwszy raz stanąłem na polskiej ziemi w miejscowości Międzylesie, niedaleko granicy z Czechami. Jechałem wtedy 15 godzin z Pragi do Poznania i w trakcie licznych przesiadek to właśnie Międzylesie było moim pierwszym kontaktem z Polską – choć szczerze mówiąc, nie wysiadłem z dworca, bo bałem się przegapić następny pociąg do Katowic, Wrocławia i wreszcie do Poznania.

¿Cuál es tu lugar favorito en Polonia y por qué?
Tal vez muchos no vayan a estar de acuerdo conmigo, porque ya me paso muchas veces pero Varsovia es mi ciudad Polaca favorita, creo que tiene un balance entre lo antiguo y lo moderno, muchas áreas verdes, ciclovías, transporte público genial, restaurantes buenos, museos, tiene muchas cosas que me agradan, además en algún momento pase mucho tiempo ahí por cuestiones de pareja y creo que eso ayudó también a conocer más rincones de la ciudad, prácticamente tenía conmigo a una experta en Varsovia.
Jakie jest Twoje ulubione miejsce w Polsce i dlaczego?
Może wielu się ze mną nie zgodzi – już wiele razy mi się to zdarzyło – ale moim ulubionym polskim miastem jest Warszawa. Uważam, że oferuje doskonały balans między tym, co stare, a tym, co nowoczesne. Jest mnóstwo zieleni, ścieżek rowerowych, świetna komunikacja miejska, dobre restauracje, muzea – naprawdę wiele rzeczy, które mi odpowiadają. Poza tym spędziłem tam sporo czasu z partnerką, która była ekspertem od Warszawy, więc poznałem dzięki niej mnóstwo zakamarków tego miasta.

¿Tienes alguna anécdota o historia interesante relacionada con Polonia?
Tengo varias que sería extenso contarlas, pero empecemos con unas de las primeras, fue precisamente en 2010 cuando llegue a esa ciudad la cual no podía pronunciar y que hasta el día de hoy no se escribir “Miedzylesie” estaba en el tren que me llevaba a Katowice, un tren enorme como con 10 vagones y con 30 pasajeros, en mi vagón solo estaba yo, cuando a la mitad del bosque el tren se detuvo y dos hombres con ropa estilo militar y poco sonrientes me pidieron mi pasaporte con un tono de pocos amigos, lo revisaron, me miraron raro y me dijeron YENKUYE Dziękuję, sabes viniendo de un país como México tenía esa sensación de que podría ser arrestado sin ningún motivo, pero creo que mi imaginación estaba desbordada de manera paranoica, cuando llegue a Katowice me baje para preguntar por mi siguiente tren a Groclau (Wrocław) nadie entendía lo que yo decía, fue hasta que lo escribí en un papel y les mostraba a las personas el nombre de WROCLAW para encontrar mi tren, cabe señalar que en México no usábamos trenes para viajar, por ello no estaba familiarizado con ellos, fue ahí donde entendí que el polaco es un idioma dificilísimo y que no sería fácil pasear en Polonia.
Czy masz jakąś anegdotę związaną z Polską?
Mam wiele, ale jedną z pierwszych, którą wspomnę, była właśnie z 2010 roku. Przyjechałem wtedy do miasta, którego nie potrafiłem wymówić, i do dziś nie wiem, jak je dokładnie napisać – „Międzylesie”. Siedziałem w pociągu do Katowic – wielki pociąg z 10 wagonami i tylko 30 pasażerami. W moim wagonie byłem sam. W pewnym momencie, gdzieś pośrodku lasu, pociąg się zatrzymał, weszło dwóch mężczyzn w wojskowych ubraniach i bez uśmiechu poprosiło mnie o paszport. Zrobili to niezbyt przyjemnym tonem. Sprawdzili dokument, spojrzeli dziwnie i powiedzieli: Dziękuję. Jako ktoś z Meksyku miałem wtedy paranoiczne myśli, że mogą mnie aresztować bez powodu. Później w Katowicach wysiadłem, by zapytać o pociąg do „Groclau” – czyli Wrocławia – ale nikt nie rozumiał, co mówię. Dopiero jak napisałem „WROCLAW” na kartce i pokazywałem ludziom, pomogli mi znaleźć pociąg. Trzeba dodać, że w Meksyku nie używamy pociągów do podróży, więc nie byłem z nimi zaznajomiony. Wtedy zrozumiałem też, że polski to naprawdę trudny język i nie będzie mi łatwo zwiedzać ten kraj.

¿Qué opinas de los polacos? ¿Cómo ha sido tu experiencia con ellos?
Hasta ahora encontré muchas personas amables, otras no tanto, pero creo que en general tengo una muy buena opinión al respecto, en todos lados hay gente buena y mala, pero en mi experiencia solo gente buena he conocido, gente que me ayudó, personas muy amables y creo que bastante directas, eso me agrada, en latino américa a las personas no les gusta tanto que sean directos, pero a mi si me agrada, pienso que tengo más amistades en Polonia que en México.
Jakie masz zdanie o Polakach? Jakie masz z nimi doświadczenia?
Spotkałem wiele życzliwych osób – niektóre mniej, ale ogólnie mam bardzo dobre zdanie. W każdym kraju są dobrzy i źli ludzie, ale moje doświadczenia były pozytywne. Pomagali mi, byli uprzejmi, a co więcej – bardzo bezpośredni, co mi się podoba. W Ameryce Łacińskiej bezpośredniość bywa źle odbierana, ale mnie się podoba. Myślę, że mam więcej przyjaciół w Polsce niż w Meksyku.

¿Cuál es tu lugar favorito en México? ¿Y en el mundo?
Veracruz, pienso que tiene el equilibrio perfecto, es una ciudad algo grande pero no tan grande que te lleve horas en el tráfico, tengo a 20 minutos en bicicleta en mar, el centro y todo me queda cerca, es una ciudad con casi sol todo el año, pero a 1 hora con 30 minutos en auto, tengo las montañas de otras ciudades, cuando me canso del calor y del mar, tomo mi auto y conduzco por las montañas es como si de Gdansk a Zakopane pudieras llegar en una hora y media en auto. Aunque Varsovia también me encanta.
Jakie jest Twoje ulubione miejsce w Meksyku? A na świecie?
Veracruz – moim zdaniem to miasto ma idealny balans. Jest wystarczająco duże, ale nie tak ogromne, by stać godzinami w korkach. W 20 minut rowerem jestem nad morzem, centrum mam blisko. Miasto jest słoneczne przez prawie cały rok, ale zaledwie półtorej godziny jazdy autem mam góry i mogę się tam schronić, gdy mam dość upału. To jakby z Gdańska dojechać do Zakopanego w godzinę i pół. Choć Warszawa też bardzo mi się podoba.

En tu opinión, ¿por qué vale la pena visitar Polonia?
Uff creo que tiene muchos lugares, ciudades y dependerá mucho del tiempo disponibles que tengas, pero ciudades como Gdansk, Wroclaw, Cracovia, Varsovia y los montes Tatras es lo que yo recomendaría, claro si tienes auto, visitará todos los castillos posibles, los lagos en Masuria, me falta aún mucho por recorrer pero tiene muchas cosas que difícilmente podría recomendar solo un par de ellas.
Dlaczego Twoim zdaniem warto odwiedzić Polskę?
Polska ma wiele do zaoferowania – miasta, góry, zależy, ile ma się czasu. Poleciłbym Gdańsk, Wrocław, Kraków, Warszawę i Tatry. A jeśli ktoś ma samochód – zwiedzanie zamków, jeziora na Mazurach. Sam mam jeszcze wiele do odkrycia, więc trudno mi wskazać tylko kilka miejsc.

¿Por qué crees que los polacos deberían visitar México?
Muchos polacos son religiosos y pues en México hay mucha fe en la religión, hay ciudades que tienen tantas iglesias como días en un año, además de que tenemos paisajes increíbles, lugares maravillosos, una gastronomía reconocida mundialmente, además que los mexicanos somo super amables con el turismo, creo que el día que un polaco conoce México, difícilmente podría encontrar toda esa combinación junta en algún otro lugar.
Dlaczego Polacy powinni odwiedzić Meksyk?
Wielu Polaków to osoby religijne, a Meksyk to kraj o silnej wierze – mamy miasta z tyloma kościołami, ilu dni w roku. Poza tym mamy niesamowite krajobrazy, wspaniałe miejsca, kuchnię znaną na całym świecie i jesteśmy bardzo życzliwi dla turystów. Myślę, że kiedy Polak odwiedzi Meksyk, trudno mu będzie znaleźć drugie takie miejsce.

¿Qué te gustaría que la gente (especialmente los extranjeros) supiera sobre México?
Pese a todo lo que se dice en las noticias, México no es un país peligroso para los extranjeros, aquí toda la gente cuidamos al turismo, hay casos aislados donde algún extranjero se ve perjudicado, pero aun así recibimos 40 millones de turistas al año, somo un país que enamora y que tiene tanta historia, cultura, naturaleza y aventura que difícilmente olvidarás, México no solo es el caribe y las playas, México es mucho más que eso.
Co chciałbyś, aby ludzie – zwłaszcza obcokrajowcy – wiedzieli o Meksyku?
Pomimo tego, co mówi się w mediach, Meksyk nie jest niebezpieczny dla turystów. Mieszkańcy bardzo dbają o turystów. Zdarzają się odosobnione przypadki, ale rocznie przyjeżdża do nas 40 milionów turystów. To kraj, który urzeka – pełen historii, kultury, przyrody i przygód. Meksyk to nie tylko Karaiby i plaże – to coś znacznie więcej.

¿Qué te sorprendió de Polonia cuando la visitaste por primera vez?
No tenía muchas expectativas, pero honestamente el centro histórico de las ciudades importantes es muy bonito, en mi primer viaje a Europa visite varios países, Polonia tiene mucha modernidad, organización y limpieza, he visto que en general son muy trabajadores, siempre están construyendo un edificio nuevo, modernizando una estación de trenes, una ciclovía, en general, veo mucha modernidad en este País.
Co Cię zaskoczyło w Polsce, kiedy odwiedziłeś ją po raz pierwszy?
Nie miałem dużych oczekiwań, ale byłem szczerze zaskoczony pięknem historycznych centrów miast. W mojej pierwszej europejskiej podróży odwiedziłem wiele krajów, a Polska wydała mi się bardzo nowoczesna, dobrze zorganizowana i czysta. Widziałem, że Polacy są pracowici – ciągle coś budują, modernizują stacje, ścieżki rowerowe. To bardzo nowoczesny kraj.
¿Cuál es tu comida favorita — mexicana, polaca o de otro lugar?
En mi ciudad tenemos una comida que le llamamos PICADAS, una tortilla con salsa, queso y cebolla que parece una mini pizza, en Polonia me encantan mucho la żeberka espero que, si sea polaca, no es comercial, pero hay un lugar en el centro histórico de Varsovia donde me gustaba mucho comerla.
Jakie jest Twoje ulubione jedzenie – meksykańskie, polskie lub inne?
W moim mieście mamy danie, które nazywa się picadas – to tortilla z sosem, serem i cebulą, przypominająca mini pizzę. W Polsce uwielbiam żeberka – mam nadzieję, że to naprawdę polskie danie – jest miejsce w centrum Warszawy, gdzie bardzo lubiłem je jeść.

¿Cuáles son tus planes para tus próximos viajes?
Quiero regresar a Polonia, visitar a mis amigos, comer żeberka, andar en bicicleta, comer żeberka, visitar los lagos de Masuria, comer żeberka quiero hacer muchas cosas y comer żeberka. También estoy pensando en algún viaje a Tailandia o algo en Asia.
Jakie masz plany podróżnicze?
Chciałbym wrócić do Polski, odwiedzić przyjaciół, pojeździć na rowerze, zjeść żeberka (wspomniałem już, że je uwielbiam?), pojechać na Mazury. Myślę też o Tajlandii albo innym miejscu w Azji.
¿Qué significa viajar para ti? ¿Qué buscas cuando visitas un nuevo lugar?
Creo que la vida es muy corta como para pasarla todo el tiempo en un solo lugar, viajar es lo que me motiva a seguir adelante cada día, la mejor manera de aprender es viajando, saliendo a conocer personas, reír, disfrutar de la vida, espero seguir haciéndolo por siempre y el día que no pueda me sentaré para recordar todas mis aventuras. Siempre busco que cada viaje sea algo inolvidable, siempre busco donde comer algo muy local y hacer nuevas amistades, a veces no importa tanto el lugar en donde estas, sino con quien estás rodeado.
Co dla Ciebie znaczy podróżowanie? Czego szukasz, odwiedzając nowe miejsce?
Życie jest zbyt krótkie, by spędzić je w jednym miejscu. Podróżowanie daje mi motywację do działania. Najlepiej uczysz się, wychodząc do ludzi, śmiejąc się i ciesząc życiem. Mam nadzieję robić to jak najdłużej – a gdy już nie będę mógł, usiądę i powspominam wszystkie przygody. Szukam zawsze lokalnych smaków i nowych znajomości. Czasem nie miejsce się liczy, ale to, z kim jesteś.

¿Prefieres viajar solo o acompañado? ¿Por qué?
De las dos maneras me gusta hacerlo, cada modo tiene sus beneficios, me gusta viajar acompañado, pero no de mucha gente solo una persona más, por que luego es bastante difícil ponerse de acuerdo.
Wolisz podróżować sam czy z kimś? Dlaczego?
Lubię obie formy. Każda ma swoje zalety. Podróżowanie z kimś jest fajne, ale tylko z jedną osobą – w większej grupie trudno się dogadać.

¿Qué es lo más importante que has aprendido viajando?
Que no se necesita de muchas cosas materiales para ser feliz, la felicidad la encuentras a donde vayas si tú eres positivo, los momentos más increíbles los viví sin gastar mucho dinero. En mi primer viaje llevé 37 kg de equipaje pensando que iba a necesitarlo, en mi último viaje lo hice solo con 11 kg, tengo una frase “A medida que más viajo me doy cuenta de que necesito de menos cosas para ser feliz.”
Czego nauczyły Cię podróże?
Że do szczęścia nie potrzeba wielu rzeczy materialnych. Szczęście masz ze sobą, jeśli jesteś pozytywny. Najlepsze chwile przeżyłem, nie wydając dużo pieniędzy. Na pierwszą podróż wziąłem 37 kg bagażu. Na ostatnią tylko 11 kg. Mam takie motto: „Im więcej podróżuję, tym mniej rzeczy potrzebuję do szczęścia”.
¿Hay algún lugar que te haya cambiado la forma de ver el mundo?
Claro que sí y no quiero sonar que hago propaganda, pero Polonia me mostro que todo es posible, cuando veía fotografías de lo que paso en 1945 y veía la ciudad actual, parecía que nada había sucedido ahí, con el tiempo fui valorando lo que tenemos en México y me puse a explorarlo más, ahora valoro más lo que somos y nuestras raíces como mexicanos.
Czy jest jakieś miejsce, które zmieniło Twój sposób patrzenia na świat?
Tak – Polskę. Nie chcę, by to zabrzmiało jak propaganda, ale Polska pokazała mi, że wszystko jest możliwe. Gdy widziałem zdjęcia z 1945 roku i porównałem z tym, jak wygląda dziś – nie do wiary. To sprawiło, że zacząłem bardziej doceniać Meksyk i eksplorować go. Teraz bardziej cenię naszą tożsamość i korzenie.

¿Qué diferencias culturales notaste entre México y Polonia?
Creo que la manera directa como se dicen las cosas en Polonia, en México somos un poco más suaves, si algo no nos gusta tratamos de no herir a los demás, no quiere decir que los polacos son hirientes, solo que nosotros como latinos somos más de ser cariñosos, de demostrar nuestro afecto, incluso hay personas que te dicen “mi amor” sin conocerte, o “mi corazón” un ejemplo es cuando compras en alguna tienda y la señora que te atiende quiere ser dulce y amable, te dice cosas bonitas, pero esto no es algo así como para flirtear, es como se hace en esta parte del mundo para sentir que la vida es un poco más digerible y tratar de empezar más optimista el día. En Polonia si noto que a las personas les preguntas, ¿cómo estas? y dicen: pues no muy bien, en México haces la misma pregunta y la mayoría de las personas te van a decir que están bien, aunque les esté yendo mal. Claro hay muchas más diferencias culturales, como ceder el asiento a las mujeres en el transporte público, yo lo hacía mucho en Polonia, pero después de ver que el 80% de las veces me dijeron que no, decidí solo hacerlo con los ancianos o mujeres con bebés.
Jakie zauważyłeś różnice kulturowe między Meksykiem a Polską?
W Polsce ludzie są bardzo bezpośredni. W Meksyku jesteśmy delikatniejsi – nie chcemy nikogo zranić. Nie mówię, że Polacy ranią – po prostu my jesteśmy bardziej uczuciowi. Nawet nieznajomym mówimy „kochanie”, „serduszko” – nie flirtujemy, to po prostu sposób, by dzień był milszy. W Polsce, jak zapytasz „Jak się masz?”, usłyszysz „niezbyt dobrze”. W Meksyku – wszyscy powiedzą, że dobrze, nawet jeśli mają problemy. Różnic kulturowych jest więcej – np. w transporcie publicznym ustępowałem miejsca kobietom, ale 80% z nich odmawiało. Teraz ustępuję tylko starszym osobom i kobietom z dziećmi.

¿Hay algo en Polonia qué te gustaría ver en México, o viceversa?
Sin duda el transporte público de Varsovia lo quiero en México, las ciclovías polacas también y en Polonia quisiera el clima de México para disfrutar las ciudades todo el año.
Czy jest coś, co chciałbyś przenieść z Polski do Meksyku albo odwrotnie?
Zdecydowanie transport publiczny Warszawy i polskie ścieżki rowerowe chciałbym mieć w Meksyku. A w Polsce – meksykański klimat, by móc korzystać z uroków miast przez cały rok.
¿Cómo te adaptas a culturas muy distintas a la tuya?
En mi país hay una frase que dice, “al lugar que fueres has lo que vieres”, me adapto rápido y digo, si aquí se hace así pues así lo hago me guste o no.
Jak przystosowujesz się do kultur innych niż Twoja?
Mamy w Meksyku powiedzenie: „Gdziekolwiek jesteś, rób to, co robią miejscowi”. Szybko się dostosowuję – nawet jeśli coś mi nie pasuje, to i tak to robię.

Compartes tus viajes en redes sociales. ¿Por qué sí?
Si algunos viajes los compartí en Instagram y Facebook incluso tengo un canal de YouTube donde solía subir algunos videos, lo hago porque me gusta que mis amigos y familia vean lo que estoy conociendo, creo que para quien no tiene la oportunidad de viajar físicamente lo puede hacer por medio de mis videos y post.
Dzielisz się swoimi podróżami w sieciach społecznościowych. Dlaczego?
Tak, wrzucam zdjęcia na Instagram i Facebooka, mam też kanał na YouTubie. Lubię pokazywać rodzinie i znajomym, co zobaczyłem. Myślę, że jeśli ktoś nie ma możliwości podróżowania, może to zrobić dzięki moim zdjęciom i filmom.
¿Crees que las redes sociales cambian la forma en que viajamos o experimentamos los lugares?
Si, mucha gente suele ir con muchas expectativas de los lugares y luego cuando ven que no son tan bonitos como los vieron en redes sociales pues se desaniman. Últimamente hay una moda de tomarse fotos en lugares famosos y no conocer las ciudades, solo fotos cool para tener likes dejando de lado lo bonito que tienen los destinos a los que vas.
Czy sądzisz, że media społecznościowe zmieniają sposób, w jaki podróżujemy?
Tak. Wiele osób ma zbyt wysokie oczekiwania przez to, co widzą w internecie. Kiedy miejsce wygląda inaczej niż na zdjęciach, są zawiedzeni. Teraz jest moda na robienie zdjęć w znanych miejscach, ale bez poznawania miasta – chodzi tylko o lajki. A przecież podróż to coś więcej.

¿Sientes que perteneces a algún lugar después de tanto viajar?
Claro en la ciudad en la que estoy, Veracruz, aunque no nací aquí, pero desde muy pequeño llegue entonces me gusta mucho, digo que soy Jarocho, está en la manera que les dicen a los que viven en el puerto de Veracruz, pero si tuviera que elegir una segunda ciudad sería Varsovia, sería un Jarocho Polaco.
Czy po tylu podróżach czujesz się związany z jakimś miejscem?
Tak, z Veracruz. Choć się tam nie urodziłem, mieszkam tam od dziecka i czuję się Jarocho (tak mówią na mieszkańców portu). A jeśli miałbym wybrać drugie miejsce – to Warszawa. Byłbym „Jarocho Polaco”.
¿Qué significa “hogar” para ti? ¿Es un lugar, una sensación, una persona?
Hogar es ese lugar donde puedo estar tranquilo, descansando, comiendo y relajándome con mi familia, ese lugar perfecto es la casa de mis padres donde siempre uno se siente bienvenido.
Czym jest dla Ciebie „dom”? Miejscem, uczuciem, osobą?
Dom to miejsce, gdzie mogę odpocząć, zjeść i zrelaksować się z rodziną. Idealnym miejscem jest dom moich rodziców – tam zawsze czuję się mile widziany.

¿Tienes algún ritual o costumbre cuando visitas un nuevo país?
No lo creo, creo que solo llego y me pongo a explorar, caminar, claro ya tengo una lista de las cosas que quiero ver, pero por lo general siempre llego a la habitación y saco todo de mi mochila y a la calle.
Czy masz jakiś rytuał podczas odwiedzin w nowym kraju?
Nie sądzę. Po prostu przyjeżdżam, rozpakowuję się i idę zwiedzać. Mam listę rzeczy do zobaczenia, ale często po prostu ruszam w miasto.

¿Cuál ha sido tu momento más divertido o más extraño durante un viaje?
Una vez en Bucarest conocimos a unos chicos y chicas que hablaban español y fuimos a una fiesta, íbamos muchos en un auto y una chica creo Italiana iba sentada sobre mis piernas, pensé que podría enamorarla y empezamos a charlar, me dijo que podríamos hacer negocios juntos por que soy mexicano que me iba a presentar a su novio que estaba en la cárcel para que les llevará drogas de México a Rumania, jajaja eso me sorprendió y me dio mucha risa pensé que era una broma, después me dijeron que ella era la novia de un jefe de la mafia en Rumanía y me reí un poco màs, porque sin darme cuenta ya estaba conviviendo con gente con la que no debería de hacerlo, después de eso mejor me retire de esa fiesta.
Najzabawniejszy albo najdziwniejszy moment z podróży?
W Bukareszcie poznaliśmy grupę osób mówiących po hiszpańsku i poszliśmy razem na imprezę. Jechaliśmy w wiele osób jednym autem, a jedna dziewczyna – chyba Włoszka – usiadła mi na kolanach. Pomyślałem, że może się zakochamy, zaczęliśmy rozmawiać, a ona mówi: „Jesteś Meksykaninem? To świetnie – mój chłopak jest w więzieniu, możesz mu przemycać narkotyki z Meksyku do Rumunii!”. Myślałem, że żartuje. Później ktoś powiedział, że to dziewczyna szefa mafii. Zaśmiałem się, ale szybko się z tej imprezy ulotniłem.

¿Qué lugar te decepcionó y por qué?
Nunca viajo con expectativas, pero Roma en el día 1 me decepcionó, pensé que sería más limpia y más cuidada, había muchos grafitis, mucha basura y algunas personas que parecía que estaba en cualquier ciudad de México, no lo mal entiendan, eso fue solo el primer día, después de eso supe cómo visitar la ciudad y entendí que no todo es perfecto, al final me encantó y me puse a caminar por la noche por lugares asombrosos, ahora cada vez que puedo, vuelvo a Roma.
Czy jakieś miejsce Cię rozczarowało? Dlaczego?
Nie jeżdżę z oczekiwaniami, ale pierwszego dnia Rzym mnie rozczarował. Myślałem, że będzie bardziej zadbany, a widziałem mnóstwo grafiti, śmieci i ludzi, którzy przypominali mi niektóre dzielnice Meksyku. Ale to tylko pierwszy dzień – później poznałem miasto lepiej i je pokochałem. Teraz wracam tam, kiedy tylko mogę.

Si solo pudieras llevar tres cosas en tu mochila, ¿cuáles serían?
Unos zapatos extra, unos dulces mexicanos que se llaman pica fresa y una botella de tequila.
Jeśli mógłbyś zabrać w podróż tylko trzy rzeczy, co by to było?
Dodatkową parę butów, meksykańskie słodycze pica fresa i butelkę tequili.